نحوه طرح دعوی ابطال اسنادی که خواهان مدعی تنظیم آنها در حالت حجر است بدین شرح است:

در مواردی ممکن است که با مراجعه کننده ای مواجه باشیم که مدعی است، خود یا مورث وی در زمانی که موقتاً به واسطه برخی امور عارضی محجور بوده و برای مثال به واسطه جراحی مغز دچار اختلال حواس گردیده و قادر به اداره امور مالی خویش نبوده است؛ اسنادی را به نفع شخص یا اشخاص ثالث تنظیم نموده و لذا خواهان آن باشد که معاملات و اسنادی که در دوره زمانی مشخصی که قدرت اداره امور مالی و تصمیم گیری صحیح وجود نداشته است مورد ابطال قرار گیرد.

برای دفاع از حقوق چنین فردی باید در نظر داشته باشیم که مبنا و اساس درخواست ابطال معاملات و اسناد صادره در دوره مورد نظر خواهان، "حجر" است ولذا بدیهی است که نمی توان مستقیماً و بدون آنکه حجر فرد مورد نظر در بازه زمانی مشخصی احراز و اثبات گردد، مستقیماً مبادرت به طرح دعوی ابطال اسناد و معاملات نمود.

از این رو برای طرح صحیح دعوی ابطال اسناد و معاملاتی که خواهان، مدعی تنظیم آن در حالت حجر است؛ بدواً باید از دادگاه ذی ربط، حکم به "اثبات حجر" در بازه زمانی مشخصی را درخواست کرد و متعاقباً با توجه به اینکه "سفه" نوعی از حجر است که عدم نفوذ معاملات محجور را در پی دارد؛ از دادگاه رسیدگی کننده، درخواست ابطال اسناد و معاملات مورد نظر را خواست نه اعلام بطلان معاملات را؛ زیرا معاملات این دسته از محجورین، بر خلاف صغیر غیر ممیز و مجنون که فاقد قصد انشاء هستند؛ از اساس باطل نیست تا بتوان اعلام بطلان آنها را از دادگاه درخواست کرد بلکه این معاملات غیر نافذ بوده و با تنفیذ بعدی، قوام می گیرند ولذا در این موارد متعاقب اثبات حجر، ابطال معامله و ابطال سند مربوط به آن را باید از دادگاه درخواست نمود.

به قلم وکیل سیدمهدی حجتی وکیل پایه یک دادگستری

روابط عمومی گروه وکلای رسمی تهران