نحوه صحیح طرح دعوی در مورد املاک موقوفه بدین شرح است:
 
در مواردی ممکن است که شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی قصد طرح دعوایی را داشته باشند که موضوع آن، مال موقوفه است.

قطع نظر از اینکه خواسته ما در دعوی مطروحه چه چیزی باشد؛ باید به این موضوع مهم توجه داشته باشید که دعاوی مربوط به اموال موقوفه باید با توجه به قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه (مصوب 1363/10/02) مطرح گردد و در صورتی که ما به مفاد این قانون و بالاخص ماده 3 آن توجه نداشته باشیم، طبعاً دعوی مطروحه از ناحیه ما با قرار رد مواجه خواهد شد.

با این مقدمه و با توجه به اینکه ماده 3 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه؛ مقرر داشته است:" هر موقوفه دارای شخصیت حقوقی است و متولی یا سازمان حسب مورد نماینده آن می‌باشد."

بدین ترتیب، موقوفه بر مبنای قانون دارای شخصیت حقوقی است و از این رو هر ادعا یا دعوایی که رسیدگی به آن باعث ایجاد الزاماتی برای موقوفه شده و باعث ایجاد ضرر برای آن شود ملازمه با طرف دعوی قرار دادن موقوفه به عنوان یک شخص حقوقی دارد.

با این وصف چنانچه به وکالت از خواهان قصد طرح دعوایی را داشته باشیم که موضوع آن مال موقوفه است؛ ضروری است که با توجه به اینکه موقوفه به موجب قانون، دارای شخصیت حقوقی است؛ خود موقوفه طرف دعوی ما قرار گیرد نه متولی یا سازمان حج و اوقاف و امور خیریه؛ زیرا طرف دعوی قرار دادن متولی یا سازمان به مثابه آن است که در دعوی مطروحه به طرفیت یک شرکت، به جای خود شرکت مدیر یا مدیران آن را طرف دعوی قرار دهیم که طبعاً سرنوشت چنین دعوایی از پیش معلوم است.
به قلم وکیل سیدمهدی حجتی وکیل پایه یک دادگستری

روابط عمومی گروه وکلای نستوه (موسسه حقوقی دادآوران نستوه)