در مواردی ممکن است که متهم به نشر اکاذیب باشید؛ در روند یک پرونده کیفری دخالت داشته باشید.

در این موارد معمولاً متهم مطالبی را منتشر کرده است که کذب بودن آن محرز است ولذا از این حیث، عنصر مادی جرم، محقق شده و طبعاً برای دفاع از چنین متهمی باید به موضوعات و مؤلفه های دیگری توحه داشته باشیم.

در این راستا ضروری است که بدواً از علم و اطلاع متهم از کذب بودن مطالبی که منتشر نموده است کسب اطلاع کنیم و در صورتی که شما از کذب بودن مطالبی که منتشر کرده اید نیز مطلع باشید، طبیعتاً باید از تاکتیک دیگری برای دفاع در جریان پرونده استفاده کنیم؛ چرا که در صورت وجود ادله مثبته کافی، صدور حکم بر برائت در چنین مواردی امکان پذیر نخواهد بود.

لیکن چنانچه موکل گمان می کرده است که مطالب منتشره از ناحیه وی صحیح است و با این تصور مبادرت به انتشار مطالبی کرده باشد که بر خلاف تصور وی، کذب بوده است، در این صورت اگرچه رکن مادی بزه نشر اکاذیب محقق شده است؛ لیکن بدیهی است که رکن روانی بزه انتسابی با اشکال مواجه بوده و از این حیث باید دفاع خویش را در این زمینه بر این موضوع متمرکز نمائیم.
بدین ترتیب برای دفاع مؤثر از موکل در چنین مواردی، دفاعی به شرح آتی تدارک خواهیم دید:

"اگرچه کذب بودن آنچه از ناحیه متهم منتشر گردیده است، ثابت است و در این زمینه مناقشه ای وجود ندارد؛ لیکن نظر به اینکه متهم از کذب بودن مطلب مورد انتشار مطلع نبوده و چنین تصور می کرده که مطلب منتشره صحیح بوده و با این اعتقاد مبادرت به انتشار آن مطالب نموده است؛ لذا به واسطه فقدان رکن روانی جرم، نمی توان بزه ارتکابی را متوجه موکل نمود؛ زیرا با عنایت به اینکه مقدمه تحقق سوء نیت و عنصر روانی، علم و اطلاع است و در مانحن فیه، متهم فاقد علم و اطلاع نسبت به کذب بودن مطالبی که منتشر کرده بوده است؛ لذا اصولاً مقدمه لازم برای تحقق رکن روانی جرم محقق نبوده تا بتوان متهم را واجد عنصر روانی در مقام ارتکاب رفتار انتسابی دانست و نتیجتاً با عنایت به اینکه متهم به اشتباه تصور می کرده آنچه که بیان می کند حقیقت است نه دروغ، لذا نمی توان بزه نشر اکاذیب را به دلیل فقد رکن معنوی متوجه موکل دانست و بدین ترتیب با چنین دفاعی، مستنداً به اصل 37 قانون اساسی و ماده 120 قانون مجازات اسلامی، از دادسرا یا دادگاه رسیدگی کننده حسب مورد تقاضای صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت را می نمائیم."
به قلم وکیل سیدمهدی حجتی وکیل پایه یک دادگستری

روابط عمومی گروه وکلای نستوه