شرایط کلاهبرداری چیست؟
شرایط کلاهبرداری
در بین مردم و در مکالمات روزمره، ممکن است لفظ از من کلاهبرداری شده است به وفور استفاده شود. بیشتر مردم گمان میکنند چنانچه شخصی مال دیگری را ببرد و یا پولی بیشتر از مقدار تعیینی یا پیش بینی شده بردارد، مرتکب کلاهبرداری شده است.
مثلاً همه ما به کرات دیده و شنیده ایم که مردم به فروشنده ای که لباسی را گرانتر می فروشد کلاهبردار می گویند. جدا از آسیب ششناسی جرم کلاهبرداری و علل شیوع آن در اجتماع، ابتدا باید بدانیم که کلاهبرداری چیست؟ ارکان جرم کلاهبرداری کدامند؟ جرم کلاهبرداری چگونه محقق می شود؟ کلاهبرداری چه تفاوتی با سایر جرایم مشابه دارد؟ مصادیق جرم کلاهبرداری کدامند؟ شیوه طرح شکایت کلاهبرداری چگونه است؟ برای طرح شکایت کلاهبرداری چه ادله ای نیاز است؟ کلاهبرداری اینترنتی چه تفاوتی با کلاهبرداری معمولی دارد؟ مجازات کلاهبرداری چیست؟ در جرم کلاهبرداری چگونه میتوانیم مال خود را پس بگیریم؟ آیا شروع به کلاهبرداری جرم است؟ کلاهبرداری مشدد چیست؟ برای اطلاع از سوالات مطرح شده هم اکنون می توانید با وکلا و مشاوران موسسه حقوقی در ارتباط باشید.
✔ تعریف کلاهبرداری :
کلاهبرداری عبارت است از بردن مال غیر با توسل به وسایل متقلبانه .
در همین راستا و بر اساس ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین کلاهبرداری، اختلاس و ارتشا: «هركس از راه حيله و تقلب مردم را به وجود شركت‌ها، تجارتخانه‌ها، كار‌خانه‌ها، مؤسسات موهوم يا به داشتن اموال و اختيارات واهي فريب دهد و به امور غير‌واقع اميدوار نمايد يا از حوادث و پيش‌‌آمد‌هاي غير‌واقع بتر‌ساند يا اسم يا عنوان مجعول اختيار كند و به يكی از وسايل مذكور يا وسايل تقلبی ديگر وجوه يا اموال يا اسناد يا حواله جات يا قبوض يا مفاصا حساب و امثال آنها تحصيل كرده و از اين راه مال ديگري را ببرد، كلاهبر‌دار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از يک تا هفت سال و پر‌داخت جزايی نقدی معادل مالی كه اخذ كرده است، محكوم می شود.»
بنابراین وجود «فریب» برای وقوع جرم کلاهبرداری امری است گریز ناپذیر، چنانچه به هر طریقی ربایشی صورت بگیرد و فریبی در کار نباشد، عنوان مجرمانه تغییر کرده و از کلاهبرداری حسب مورد به موارد دیگر تبدیل می شود.
کلاهبردار شخصیست که با فریب قربانی و با تهیه و تدارک وسایل فریب کارانه و انجام دادن کارهایی که در ذهن قربانی ایجاد امید و اطمینان میکند و واقعی نیست، اقدام به ربودن مال وی می کند.
برای وقوع کلاهبرداری عملیات فریبکارانه بایستی واقعاً عملیات بوده و به صورت مادی واقع شده باشد و صرف دروغ گفتن یا اغراق کردن، کلاهبرداری محسوب نمی شود.
برای روشن شدن قضیه، مثالی می زنیم. فرض کنید که فردی به دنبال راهی جهت سرمایه گذاری مطمئن و سود آور میگردد. شخصی به او معرفی می شود که در یکی از برج های تهران دفتر مجلل و باشکوهی دارد و در دفتر او تعدادی پرسنل مشغول به کارند، این شخص به قربانی می گوید که صاحب تجارت و کسب و کاری در یکی از کشورهای عربی است و می تواند 30 درصد به او سود بدهد. قربانی نیز مبلغ یک میلیارد تومان را به او میدهد که سود آن را بگیرد، اما پس از مدتی نه از تاجر قلابی خبری است و نه از سود و نه حتی اصل پول.
در این مثال تمام ارکان جرم کلاهبرداری محقق شده اند بدین نحو که :
1- رکن قانونی جرم کلاهبرداری یعنی ماده یک قانون تشدید مرتکبین... کلاهبرداری
الف: فریب دادن به وجود شركت تجارتی، مؤسسات موسوم
ب : فريب مردم به داشتن اختيارات موهوم
ح : اميدوار كردن ديگری به امور غير واقع يا ترساندن از حوادث پيش بينی نشده و پيش‌آمدهای غير واقع
د : اتخاذ عنوان يا سمت مجعول
2- رکن مادی جرم کلاهبرداری یعنی به کار بردن وسایل فریبکارانه (تهیه دفتر و وانمود کردن به تاجر بودن و مدیرعامل شرکت بودن)
3- رکن معنوی جرم کلاهبرداری یعنی سونیت مرتکب جرم برای بردن فریبکارانه مال دیگری.
بنابراین اگر کسی مالی را به دیگری صرفاً گرانتر بفروشد یا مال شخص را پس بدهد و یا حتی اگر کسی مال متعلق به دیگری را انتقال دهد، این جرایم کلاهبرداری نبوده و حسب مورد دارای عناوین مجرمانه خاص خود می باشند.
☑️ بیشتر بدانیم >> شرایط کلاهبرداری چیست ؟
در این راستا شاید بتوان گفت که کلاهبرداری تنها جرم علیه اموال است که مالباخته خود و با رضایت درونی مال خود را در اختیار مجرم قرار می دهد.
بنابراین میبینیم که اثبات کلاهبرداری امری است پچیده که زیر و بم های خاص خود را داشته و به دفاعیات محکمی نیازمند است. پس اگر شما ادله داشته باشید لیکن دفاعیه خوبی ارائه ندهید و یا نتوانید دادرس را به وقوع جرم قانع کنید، شانس خود را از دست خواهید داد.
برای طرح شکایت کلاهبرداری بایسیتی با در دست داشتن مدارک شناسایی و ادله (شامل شهود ، مستندات و مدارک) به دادسرای محل اقامت طرف مقابل (یا محل وقوع دفتر یا شرکت) مراجعه نموده و شکایت خود را مطرح کنید.
دادسرا بدواً پس از مراجعه شما، ادله و مستندات را بررسی و طرف مقابل را احضار می کند. چنانچه وی حاضر نگردد، حکم جلب وی صادر شده و تحت الحفظ جهت ادای توضیحات حضور میابد.
دادسرا در صورت مجرم تشخیص دادن وی، با صدور کیفرخواست پرونده را به دادگاه فرستاده و دادگاه بر اساس مستندات و ادله رسیدگی و حکم مقتضی را صادر می نماید.
در صورت صدور حکم به محکومیت متهم و قطعی شدن آن، استرداد مال توسط مالباخته بدون تقدیم دادخواست جداگانه و تشریفات می باشد.
آیا شروع به کلاهبرداری جرم است؟
اگر متهم با استفاده از وسایل متقلبانه برای بردن مال غیر، علی رغم فراهم کردن مقدمات و بر اساس دلایل و وقایع خارجی، به اهداف خود نرسد، عمل وی شروع به کلاهبرداری بوده و حداقل مجازات جرم تام را خواهد داشت.
کلاهبرداری مشدد چیست؟
در صورتی كه شخص مرتكب بر‌خلاف واقع عنوان يا سمت مأموريت، از طرف ساز‌مان‌ها، مؤسسات دولتی يا وابسته به دولت، شركت‌های دولتی، شورا‌ها، شهر‌داری ها، نهاد‌های انقلابی و به طور كلی قوای سه گانه، نيرو‌های مسلح و نهاد‌ها و مؤسسات مأمور به خدمت عمومی اتخاذ كرده يا اينكه جرم با استفاده از تبليغ عامه از طريق وسايل ارتباط جمعی از قبيل راديو، تلويزيون، روز‌نامه و مجله يا نطق در مجامع يا انتشار آگهی چاپی يا خطی صورت گرفته باشد يا مرتكب از كار‌كنان دولت يا مؤسسات و ساز‌مان‌های دولتی يا وابسته به دولت، شهر‌داری ها، نهاد‌های انقلابی و به طور كلی از قوای سه گانه و همچنين نيرو‌های مسلح و مأموران به خدمت عمومی باشد، علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از دو تا ۱۰ سال و انفصال ابد از خدمات دولتی و پر‌داخت جزای نقدی معادل مالی كه اخذ كرده است، محكوم می شود.
کلاهبرداری اینترنتی چیست؟
در ماده ۱۳ قانون کلاهبرداری رایانه ای تعریف شده است: هرکس به طور غیرمجاز از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند؛ علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
بنابراین بر خلاف کلاهبرداری سنتی، کلاهبرداری اینترنتی صرفاً در بستر اینترنت بوده و مرتکب به طور غیر مجاز و با ارتکاب اعمالی مانند وارد شدن، تغییر رمز و... مال دیگری را برای خود برباید و یا امتیازاتی را برای خود به دست می آورد.
در این نوع از کلاهبرداری طرفین ممکن است هرگز یکدیگر را ندیده باشند و فریبی هم در کار نباشد، اما باید توجه داشت فریب در جرم کلاهبرداری اینترنتی موضوعیت نداشته و شامل اعمال غیر مجاز اینترنتی می باشد.
چنانچه در شهر شما داسرای ویژه جرائم رایانه ای وجود دارد، این داسرا صالح به رسیدگی به این جرم می باشد. اما چنانچه در شهر شما چنین دادسرایی وجود ندارد، دادسرای عمومی صالح به رسیدگی می باشد.
در این جستار سعی بر آن شد که جرم کلاهبرداری به صورت ساده و قابل فهم، توضیح داده شود. اما طرح شکایت کلاهبرداری و یا دفاع در قبال آن، امری است به شدت تخصصی که تنها وکلای با سابقه لازم در این موضوع، امکان موفقیت بالایی را در این زمینه دارند.
شکایات کیفری بر خلاف تصور عامه، روندی سخت داشته و اشتباه در روند دادرسی و یا عدم ارائه مستندات و مدارک، کار را برای فرد بسیار سخت و گاهی نتیجه را غیر ممکن می سازد.
دپارتمان تخصصی حقوق کیفری موسسه حقوقی وکلای رسمی با داشتن وکلایی متبحر، متخصص، متعهد و با سابقه در امر دعوی کلاهبرداری، با افتخار میزبان شما عزیزان در جهت هرگونه امور حقوقی می باشد .
روابط عمومی گروه وکلای رسمی
مرتبط :
>> مجازات جرم کلاهبرداری >> تعریف جامع از کلاهبرداری >> فیشرها چه کسانی هستند ؟
>> چه مواردی کلاهبرداری محسوب می شود ؟ >> تعدد جرم کلاهبرداری >> فرق بین کلاشی و کلاهبرداری